Ein deutsches Requiem

Johannes Brahms

Johannes Brahms was componist, dirigent, organist en pianist. Hij werd geboren in Hamburg op 7 mei 1833 en overleed in Wenen op 3 april 1897.

Het idee om een requiem te schrijven kreeg Brahms al zeer vroeg. Het lijkt erop dat de dood van zijn moeder, een gebeurtenis die hem zeer aangreep, ervoor zorgde dat Brahms verder werkte aan zijn requiem, “Ein Deutsches Requiem”. De eerste uitvoering van het volledige werk vond plaats in Leipzig in 1869 en maakte Brahms meteen beroemd.

Ein deutsches Requiem is geen treurmuziek.

De vaste tekst van de Latijnse dodenmis, het requiem, is een gebed dat de gestorvene begeleidt, en hem helpt de verlossing te bereiken.

Brahms gaat heel anders met het idee van een requiem om. De centrale gedachte van het werk is niet de eeuwige rust van de overledenen, maar voor alles de troost voor degenen die het leed dragen, muziek dus voor de nabestaanden. Zo begint Brahms’ requiem met de tekst “Selig sind, die da Leid tragen, denn sie sollen getröstet werden”. Hij koos verder teksten uit het Oude en Nieuwe Testament (in de vertaling in het Duits van Maarten Luther) en ook apocriefe boeken, die de nabestaanden helpen hun lijden te verlichten en de onomkeerbaarheid van de dood te aanvaarden.

De keuze van de teksten getuigt van Brahms’ grote kennis van de Bijbel en van zijn persoonlijke religieuze opvattingen en geestelijke vrijheid.